ساخت گلخانه تونلی یکی از بهترین روش ها برای ورود به دنیای کشاورزی نوین و افزایش بهره وری در کشت محصولات کشاورزی است. این نوع گلخانه به دلیل طراحی ساده، نصب سریع و هزینه ساخت گلخانه تونلی کمتر نسبت به سایر انواع سازه های گلخانه ای، گزینه ای محبوب میان کشاورزان و سرمایه گذاران به شمار می آید.

امروزه بسیاری از کشاورزان با هدف افزایش درآمد گلخانه، به سمت احداث گلخانه تونلی روی آورده اند زیرا سازه گلخانه تونلی با داشتن پوشش پلاستیکی و اسکلت گالوانیزه یا آلومینیوم، امکان کنترل شرایط محیطی و محافظت از محصولات در برابر سرما، باد، باران و آفات را فراهم می کند.

در ادامه این مقاله از شرکت گلخانه سازی گل افروز، مراحل مختلف ساختن گلخانه تونلی از انتخاب مکان و مصالح گرفته تا هزینه ها و نکات فنی، به طور کامل بررسی خواهد شد.

گلخانه تونلی چیست؟

گلخانه تونلی یا همان گلخانه قوسی، یکی از متداول ترین و اقتصادی ترین سازه های گلخانه ای است که به دلیل طراحی ساده و مقرون به صرفه بودن، در کشاورزی نوین جایگاه ویژه ای پیدا کرده است. این گلخانه ها برخلاف گلخانه اسپانیایی یا سایر مدل های گلخانه مدرن، دیواره عمودی ندارند و ساختار آن ها به صورت نیم دایره یا هلالی شبیه به یک تونل طراحی می شود.

اسکلت اصلی گلخانه مدل تونلی معمولا از لوله های گالوانیزه یا PVC ساخته می شود و پوششی از پلاستیک شفاف و مقاوم در برابر اشعه UV یا پلی اتیلن روی آن قرار می گیرد. این طراحی باعث می شود نور خورشید به بهترین شکل وارد محیط شده و دمای داخل گلخانه برای رشد گیاهان تنظیم شود.

از نظر ابعاد، ابعاد گلخانه تونلی با توجه به نیاز کشاورز و شرایط اقلیمی مطقه متغیر است. معمولا ارتفاع گلخانه تونلی بین ۲ تا ۴ متر ساخته می شود که برای کشت صیفی جات، سبزیجات و گیاهان زینتی گزینه ای ایده آل است و عرض گلخانه تونلی اغلب بین ۴ تا ۶ متر در نظر گرفته می شود اما در پروژه های بزرگ تر این عرض می تواند تا ۱۱ متر نیز افزایش یابد. طول گلخانه نیز محدودیتی ندارد و بسته به زمین مورد نظر قابل طراحی است.

به طور کلی، ساخت گلخانه تونلی به دلیل سرعت نصب بالا، هزینه پایین، قابلیت جابه جایی و مقاومت در برابر شرایط آب و هوایی، انتخابی محبوب در میان کشاورزان و سرمایه گذاران است. این نوع گلخانه ها علاوه بر تولید محصولات خارج از فصل، به دلیل شکل قوسی خود در برابر باد، باران و حتی برف مقاومت بیشتری دارند و بهره وری کشت را افزایش می دهند.

کاربرد گلخانه تونلی

برخلاف نام گلخانه های تونلی این سازه ها تنها برای پرورش گل‌ و گیاه نیستند. گلخانه های تونلی در ابعاد مختلفی طراحی و ساخته می‌شوند و برای مصارف زیر قابل ‌بهره برداری هستند.

• پرورش قارچ
• پرورش گیاهان دارویی
• پیش ساز رستوران، سوله و انبار
• پرورش صیفی جات کم ارتفاع مانند بوته های خیار کوتاه، گوجه فرنگی، لوبیا سبز و غیره
• پرورش انواع سبزیجات مانند نعنا، ریحان، هویج و غیره
• پرورش گل های زینتی شاخه ای
• پرورش گل های آپارتمانی بوته ای و درختی
• پوشش استخرها
• کشت گیاهان خارج از فصل آن ها
• به عنوان فروشگاه فروش انواع گیاهان آپارتمانی

مزایای گلخانه تونلی

گلخانه تونلی به عنوان یکی از محبوب ترین انواع گلخانه در ایران و جهان شناخته می شود زیرا علاوه بر هزینه ساخت پایین و نصب سریع، امکاناتی را فراهم می کند که بهره وری کشاورزی را به طور چشمگیری افزایش می دهد. طراحی ساده این سازه در عین حال که بسیار کارآمد است و می تواند با نقشه گلخانه تونلی استاندارد، شرایط مناسبی برای رشد انواع محصولات کشاورزی ایجاد کند.

یکی از مهم ترین مزایای این سازه، امکان استفاده از تجهیزات نوین مانند سیستم های تهویه، گرمایش، سرمایش و تبدیل به گلخانه هوشمند است. به این ترتیب، کشاورزان می توانند دما، رطوبت، نور و آبیاری را به صورت خودکار و دقیق کنترل کنند و در تمام طول سال محصولات با کیفیتی به بازار عرضه نمایند.

از نظر فنی، گلخانه های تونلی در برابر شرایط جوی مختلف بسیار مقاوم اند. طراحی قوسی شکل آن ها باعث می شود برف و باران روی سقف جمع نشود و جریان باد نیز به نرمی از روی آن عبور کند. این ویژگی، سازه را در برابر طوفان و بارش های سنگین پایدار تر می سازد. از دیگر مزایای ساخت گلخانه تونلی می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• کاهش هزینه های ساخت و نگهداری نسبت به سایر انواع گلخانه ها
• نصب سریع و آسان بدون نیاز به زیر ساخت پیچیده یا تجهیزات گلخانه ای سنگین
• امکان تردد ماشین آلات کشاورزی در داخل گلخانه
• تهویه طبیعی موثر و صرفه جویی در مصرف انرژی
• سازگاری بالا با سیستم های آبیاری قطره ای و کم مصرف
• افزایش کیفیت و کمیت محصولات با کنترل بهتر شرایط محیطی
• قابلیت کشت متنوع محصولات از سبزیجات و صیفی جات گرفته تا گیاهان زینتی و دارویی
• امکان توسعه و گسترش طول گلخانه

در نهایت، می توان گفت گلخانه مدل تونلی ترکیبی از سادگی، کارایی و مقرون به صرفه بودن است. به همین دلیل، بسیاری از کشاورزان و سرمایه گذاران آن را به عنوان اولین انتخاب خود در حوزه کشاورزی مدرن بر می گزینند.

معایب گلخانه تونلی

با وجود تمام مزایایی که تاسیس گلخانه تونلی به همراه دارد، این سازه نیز مانند هر فناوری دیگری محدودیت ها و نقاط ضعفی دارد که باید پیش از سرمایه گذاری به آن ها توجه کرد. آگاهی از مشکلات گلخانه تونلی به کشاورزان کمک می کند تا با برنامه ریزی بهتر، سازه ای مقاوم تر طراحی کنند.

یکی از مهم ترین چالش ها، استحکام سازه در برابر شرایط جوی شدید است. اسکلت گلخانه تونلی به دلیل سبکی و پوشش پلاستیکی، در برابر باد های شدید، بارش سنگین باران یا تجمع برف مقاومت کمتری دارد. در نتیجه، در مناطق بادخیز یا برف گیر، نیاز به تقویت و استفاده از متریال مقاوم تر وجود دارد.

از دیگر معایب می توان به محدودیت ارتفاع اشاره کرد. سقف قوسی شکل این سازه باعث می شود فضای داخلی برای کشت گیاهان بلند قد یا نصب تجهیزات پیشرفته کمتر باشد. همین موضوع استفاده از سیستم های مدرن سرمایش، گرمایش و نوردهی را دشوار تر می کند و آن را نسبت به برخی از انواع گلخانه ها مثل گلخانه هیدروپونیک یا چند دهانه، در سطح پایین تری قرار می دهد.

کنترل دما و تهویه نیز یکی دیگر از چالش ها است. در روز های گرم تابستان، دمای داخلی به سرعت افزایش پیدا می کند و در زمستان نیز نگهداری گرما سخت تر است. تهویه طبیعی از طریق درها یا دریچه ها ممکن است کافی نباشد و نیاز به نصب تجهیزات اضافی داشته باشد که به قیمت گلخانه تونلی می افزاید.

همچنین، پوشش پلاستیکی این گلخانه ها عمر محدودی دارد و معمولا هر ۲ تا ۴ سال یک بار باید تعویض شود. این مسئله هزینه های نگهداری را افزایش می دهد. علاوه بر آن، احتمال شیوع آفات و بیماری ها در فضای بسته و کوچک بیشتر است و اگر مدیریت درستی انجام نشود، می تواند کیفیت محصول را تحت تاثیر قرار دهد.

در نهایت، باید گفت عیب های گلخانه تونلی شامل:

• مقاومت کمتر در برابر شرایط جوی سخت (باد و بارش های سنگین)
• محدودیت در نصب تجهیزات مدرن
• نیاز به نگهداری مستمر
• محدودیت در کشت محصولات بلند قد

با این حال، اگر طراحی و اجرای این سازه به درستی انجام شود و نقشه گلخانه تونلی استاندارد رعایت گردد، بسیاری از این مشکلات قابل پیشگیری یا کاهش خواهند بود.

مراحل ساخت گلخانه تونلی

شناخت نحوه ساخت گلخانه تونلی برای کشاورزانی که قصد ورود به کشت مدرن دارند، بسیار ضروری است. این نوع سازه به دلیل طراحی ساده، هزینه مناسب و کارایی بالا در بسیاری از پروژه های کشاورزی مورد استفاده قرار می گیرد. برای اینکه بتوانید بهترین نتیجه را از احداث تونل گلخانه بگیرید، باید طریقه ساخت گلخانه تونلی را به صورت اصولی و استاندارد انجام دهید.

1.انتخاب زمین مناسب

نخستین گام، انتخاب زمینی صاف با دسترسی مناسب به منابع آب و برق است. بررسی مقاومت زمین در برابر باد، بارش و شیب خاک، نقش مهمی در دوام سازه خواهد داشت.

2.تهیه نقشه و طراحی دقیق

در این مرحله، نقشه سازه گلخانه تونلی طراحی می شود. این نقشه شامل ابعاد کلی، ارتفاع و عرض گلخانه تونلی، محل نصب درب ها، پنجره ها، سیستم تهویه و آبیاری است. طراحی دقیق،مسیر اجرای پروژه ها را روشن می کند و از بروز خطاهای ساخت جلوگیری می نماید.

3.اجرای اسکلت اصلی گلخانه

معمولا از لوله های فولادی یا گالوانیزه ساخته می شود تا در برابر رطوبت و شرایط جوی مقاومت بالایی داشته باشد. قوس ها در فاصله های مشخص نصب شده و سازه به شکل نیم دایره یا تونلی شکل می گیرد.

4.نصب پوشش و ایزولاسیون

برای پوشش سازه، معمولا از پلاستیک های پلی اتیلن یا نایلون های UV استفاده می شود. این پوشش ها ضمن سبکی ، از گیاهان در برابر عوامل محیطی محافظت می کنند و امکان صرفه جویی در انرژی حرارتی را فراهم می سازند.

5.نصب تجهیزات کنترلی

در یک گلخانه مدرن، کنترل دما، نور و رطوبت اهمیت زیادی دارد. به همین دلیل، تجهیزاتی مثل سیستم های تهویه، بخاری، مه پاش و آبیاری قطراه ای نصب می شوند تا شرایط محیطی پایدار بماند.

6.آماده سازی بستر کشت

در آخرین مرحله، خاک اصلاح می شود یا از بستر های کشت هیدروپونیک استفاده می گردد تا گیاهان در محیطی استاندارد و غنی رشد کنند.

هزینه ساخت گلخانه تونلی

قیمت گلخانه‌ های تونلی به عوامل مختلفی چون متراژ زمین، نوع اسکلت و پوشش، تجهیزات سرمایشی و گرمایشی، سیستم های آبیاری، نوع محصول و حتی هزینه بیمه گلخانه بستگی دارد و نمی توان یک رقم ثابت برای آن اعلام کرد.

در ابتدا باید نقشه گلخانه تونلی به طور دقیق طراحی شود؛ چراکه نوع طراحی و کیفیت اجرای نقشه، تاثیر مستقیمی بر قیمت تمام شده گلخانه تونلی خواهد داشت. این گلخانه ها معمولا به دو شکل تک دهانه و چند دهانه ساخته می شوند و ابعاد آن ها نقش مهمی در تعیین هزینه گلخانه تونلی دارد.

از مهم ترین بخش ها در برآورد هزینه، انتخاب مصالح است. اسکلت گلخانه اغلب از فولاد گالوانیزه گرم یا سرد ساخته می شود و پوشش آن از پلاستیک گلخانه ای UV یا پلی کربنات است. کیفیت این مصالح و همچنین قیمت انواع پلاستیک گلخانه ای از اصلی ترین فاکتور های موثر بر هزینه نهایی هستند.

به طور مثال، هزینه ساخت گلخانه تونلی ۱۰۰۰ متری هیدروپونیک با توجه به سیستم های پیشرفته آبیاری هوشمند، تجهیزات سرمایشی و گرمایشی، تهویه، نورپردازی و اتوماسیون بسیار بیشتر از یک گلخانه ساده است. در مقابل، اگر بودجه محدود دارید، استفاده از گلخانه تونلی دست دوم می تواند گزینه ای اقتصادی تر باشد، هر چند که عمر مفید و بازدهی آن کمتر خواهد بود.

نوع محصول نیز تاثیر گذار است. به عنوان نمونه، کشت خیار هزینه ساخت گلخانه تونلی به دلیل نیاز به تجهیزات خاصی مانند سیستم مه پاش یا کنترل رطوبت، ممکن است متفاوت از محصولاتی مانند سبزیجات یا صیفی جات دیگر باشد. در نهایت، برای مدیریت بهتر سرمایه و خرید گلخانه تونلی، توصیه می شود قبل از شروع پروژه، برآورد دقیق از قیمت سازه گلخانه، تجهیزات و مصالح مورد نیاز داشته باشید و از شرکت های معتبر چون گل افروز در زمینه طراحی و اجرای گلخانه مشاوره بگیرید.

انواع گلخانه تونلی

گلخانه تونلی یکی از پرکاربرد ترین و اقتصادی ترین سازه های گلخانه ای است که به دلیل طراحی ساده، نصب سریع و هزینه ساخت پایین، محبوبیت زیادی میان کشاورزان دارد. این نوع گلخانه با استفاده از سازه قوسی شکل فلزی (اغلب از جنس گالوانیزه یا آلومینیوم) ساخته می شود و پوششی از پلاستیک پلی اتیلن یا فیلم های کشاورزی روی آن قرار می گیرد. گلخانه های تونلی براساس شکل، اندازه و کاربرد به انواع مختلف تقسیم می شود. رایج ترین دسته بندی آن ها عبارتند از :

گلخانه تونلی تک واحدی

گلخانه تک واحدی یکی از رایج ترین و پرکاربردترین انواع گلخانه برای کشاورزان و علاقه مندان به کشاورزی خانگی است. هر واحد به صورت مستقل طراحی می شود و این ویژگی امکان مدیریت دقیق شرایط رشد مانند دما، رطوبت و جریان هوا را فراهم می کند. به دلیل مجزا بودن هر واحد، احتمال انتقال آفات و بیماری ها به سایر بخش ها به حداقل می رسد.

برای ساخت گلخانه صنعتی تک واحدی نیاز به مقدار مناسبی پوشش نایلونی و نصب سیستم تهویه، گرمایش و سرمایش جداگانه برای هر واحد وجود دارد. فاصله حدود ۲ تا ۳ متر بین هر واحد توصیه می شود تا از سایه اندازی جلوگیری شده و گردش هوا بهبود یابد.

گلخانه تک واحدی تونلی گزینه ای ایده آل برای گلخانه کوچک یا گلخانه خانگی است و با کمک یک نصاب گلخانه تونلی می توان به سرعت آن را راه اندازی کرد. این نوع سازه، ترکیبی از سادگی ساخت، کنترل کامل و کاهش ریسک آفات را برای کشاورزان فراهم می کند و امکان تولید متنوع محصولات را در فضای محدود میسر می سازد.

گلخانه تونلی چند واحدی (مرکب)

گلخانه تونلی چند واحدی یا مرکب، شامل چندین واحد تونلی متصل به یکدیگر است که با اشتراک سازه و دیواره ها، بهره وری و صرفه جویی اقتصادی بالاتری نسبت به گلخانه تک واحدی دارد. این نوع گلخانه به خصوص برای کشاورزان با زمین های وسیع و علاقه مند به تولید انبوه زعفران و سایر محصولات سبز مناسب است.

فضای داخلی گلخانه مرکب به بخش های مختلف تقسیم شده و امکان مدیریت کاشت و برداشت چند نوع محصول به صورت همزمان را فراهم می کند. با استفاده از اتوکد نقشه سازه گلخانه تونلی می توان طراحی دقیق و استاندارد سازه گلخانه را انجام داد و از نظر نصب و اجرای سازه گلخانه، عملکردی مطمئن داشت.

در نظر داشته باشید که اتصال واحد ها باعث می شود کنترل دما، رطوبت و تهویه کمی پیچیده تر باشد و در صورت بروز مشکل در یک بخش، سایر واحد ها نیز تحت تاثیر قرار گیرند. با توجه به اشتراک سازه و کاهش هزینه ها، قیمت وسایل نصب گلخانه تونلی چند واحدی نسبت به ساخت چند گلخانه تک واحدی، مقرون به صرفه تر اشت و سرمایه گذاری برای توسعه کشاورزی مدرن به شمار می رود.

چالش‌های ساخت و ساز گلخانه تونلی

• تغییرات دمایی شدید: در مناطق با تغییرات دمایی شدید، حفظ دمای مناسب داخل گلخانه می‌تواند چالش‌برانگیز باشد.
• تجمع رطوبت: در صورت عدم تهویه مناسب، رطوبت داخل گلخانه می‌تواند باعث ایجاد بیماری‌های گیاهی شود.
• آفات و بیماری‌ها: گلخانه‌ها محیطی بسته هستند و در نتیجه، آفات و بیماری‌ها می‌توانند به سرعت گسترش یابند.
• عمر کوتاه پوشش: پوشش پلی‌اتیلن به دلیل تابش نور خورشید و تغییرات دمایی، عمر کوتاهی دارد و نیاز به تعویض دوره ای دارد.

جمع بندی

گلخانه تونلی به دلیل سازه ساده، سقف هلالی و هزینه ساخت پایین، یکی از بهترین گزینه ها برای کشاورزی مدرن است. رعایت اصول ساخت گلخانه و استفاده از نقشه سازه گلخانه pdf باعث می شود فضای داخلی بهینه و کاربردی شود و بهره وری گلخانه افزایش یابد. این روش امکان تولید محصولات با کیفیت مانند خیار، توت فرنگی و سبزیجات را در زمین های کوچک یا حتی منازل فراهم می کند و درآمد حاصل از کشت گلخانه ای را به طول قابل توجهی بالا می برد. با برنامه ریزی دقیق، جایگذاری مناسب قفسه ها و مسیر های عبور، سرمایه گذاری گلخانه تونلی تبدیل به یک فرصت اقتصادی پایدار و سودآور می شود و راندمان کشت و بهره وری فضای گلخانه به حداکثر می رسد.

با این حال، برای بهره‌برداری بهینه از این نوع گلخانه‌ها، نیاز به دانش فنی و تجربه کافی در زمینه کشاورزی و گلخانه‌داری است.

شرکت گل افروز تمامی تجهیزات گلخانه کارآمد و مدرن را نیز ارائه می‌دهد. اگر در کرج، تهران و یا هر شهر دیگری از ایران به دنبال یک شریک مطمئن برای احداث گلخانه خود هستید، همین حالا از طریق سایت با ما تماس بگیرید و از مشاوره تخصصی کارشناسان ما بهره‌مند شوید.